Sistem obrazovanja i vaspitanja u Republici Srbiji može se realizovati primenom jednog od tri moguća modela: celokupna nastava na manjinskom jeziku, uz obavezan nastavni predmet Srpski kao nematernji jezik; dvojezično obrazovanje ili celokupno obrazovanje na srpskom jeziku, uz izborni predmet/program maternji jezik/govor sa elementima nacionalne kulture.
Neki od najvažnijih pravnih akta koji se odnose na oblast obrazovanja su:
Ustav Republike Srbije, Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, Zakon o predškolskom vaspitanju i obrazovanju, Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, Zakon o srednjem obrazovanju i vaspitanju, Zakon o visokom obrazovanju, Zakon o udžbenicima.
Najznačajnije institucije nadležne za sprovođenja zakona u oblasti obrazovanja su: Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, Nacionalni prosvetni savet, Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja, Zavod za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja, Zavoda za udžbenike.
Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja prati upis učenika u osnovnu i srednju školu kroz informacioni sistem Dositej. U ovoj bazi se nalaze precizni podaci o obrazovno-vaspitnim ustanovama na jezicima nacionalnih manjina, broju učenika koji pohađaju nastavu na svom maternjem jeziku, kao i podatke o broju učenika koji pohađaju izborni predmet Maternji jezik sa elementima nacionalne kulture. https://dositej.mpn.gov.rs/.
U svim dostupnim analizama obrazovanja pripadnika nacionalnih manjina je podvučena potreba kontinuiranog informisanja predstavnika nacionalnih manjina o pravima i dobrobitima učenja na maternjem jeziku, delotvorne i efikasne primene sva tri postojeća modela manjinskog obrazovanja, uz povećanje broja nedeljnih časova nastave izbornog programa Maternjeg jezika/govora sa elementima nacionalne kulture i povećanje broja učenika koji pohađaju nastavu na svom maternjem jeziku.
